Vậy nhưng thực tế hiện nay thì không phải bất kỳ người lao động nào cũng có thể nắm rõ được kiến thức về 2 loại hình lương net và gross là gì, đặc biệt là đối với những đối tượng lao động ở vùng sâu vùng xa, nên nhiều trường hợp ứng viên dù trong buổi phỏng vấn dù đã được nhà tuyển dụng phổ biến rất rõ “ lương gross của em là …., lương net của em là …” mà cũng chỉ hiểu đơn thuần đó là những thuật ngữ chuyên ngành về lương và đồng ý đại cho rồi vì thấy con số khá hấp dẫn, do đó mà cũng không tránh khỏi nhiều trường hợp ngỡ ngàng ngay sau khi nhận lương vì mức lương đó đã bị trừ đi nhiều khoản mà bạn không hề lường đến. 

Bởi thế trong bài viết dưới đây chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu về chủ đề này một cách chuyên sâu nhất nhé.

1. Lương gross là gì?

Hiểu một cách đơn giản nhất thì lương gross chính là tổng thu nhập hàng tháng của bạn, trong đó nó đã bao gồm tất cả về mức lương cơ bản và các khoản trợ cấp phụ cấp mà bạn được hưởng như: tiền thưởng, tiền nghỉ lễ, bảo hiểm xã hội, thuế thu nhập cá nhân, lương tăng ca, …

Với lương gross thì số lương thực nhận sẽ ít hơn so với tổng mức lương được ký trên hợp đồng lao động của nhà tuyển dụng với người lao động trước đó, tức là sau khi người lao động nhận số tiền lương gross này, thì họ có thể chọn lựa 1 trong 2 cách là:

Người lao động tự đóng các khoản phí cần phải nộp như thuế thu nhập cá nhân, bảo hiểm y tế. Hoặc doanh nghiệp sẽ tự động đóng những khoản chi phí này và trừ vào tiền lương cụ thể của người lao động đó.

Ví dụ mức lương gross mà bạn nhận được trên hợp đồng lao động là 10 triệu đồng, thì mức lương, thì theo quy định của pháp luật thì bạn sẽ phải đóng 10,5% trên tổng mức của 10 triệu đó cho các khoản BHXH, BHYT, thuế thu nhập cá nhân. Như vậy, sau khi trừ đi 10,5% này, số tiền bạn nhận được là 8 triệu 950 ngàn đồng – đây chính là mức lương thực tế mà bạn sẽ được nhận.

Từ ví dụ trên, ta có thể suy ra được công thức tính lương gross sẽ được thực hiện như sau:

Lương gross = Tổng mức lương cơ bản + bảo hiểm xã hội + bảo hiểm y tế + bảo hiểm thất nghiệp + thuế thu nhập cá nhân

2. Lương net là gì?

Nếu như gross là tổng mức thu nhập cá nhân mà người lao động được nhận trong đó đã bao gồm tất cả về mức lương cơ bản cũng như các mức thuế, bảo hiểm mà người lao động cần phải đóng . Thì lương net là mức lương thực tế mà người lao động sẽ được nhận về tay sau khi đã được phía doanh nghiệp khấu trừ đi các khoản phí bắt buộc như bảo hiểm, tiền thuế dựa trên mức thu nhập của cá nhân của từng người hoặc có thể là sự khấu trừ các khoản khác giảm trừ khác của người lao động.

Để có thể tính được lương net, bạn có thể dựa vào công thức như sau:

Lương net = Lương gross – (bảo hiểm xã hội + bảo hiểm y tế + bảo hiểm thất nghiệp + thuế thu nhập cá nhân).

3. Lương gross net, lương nào có lợi hơn cho người lao động?

Qua hai định nghĩa trên, ta có thể hiểu đơn giản rằng lương net là lương thực tế mà người lao động sẽ nhận được, còn lương gross chính là là mức tổng thu nhập cá nhân của người lao động nhưng chưa trừ các khoản cần thiết theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên từ đây thì một câu hỏi cũng được đặt ra là lương gross hay lương net, thì lương nào sẽ có lợi hơn cho người lao động.

Mới đọc ở trên thì có lẽ rất nhiều người đang nghĩ rằng lương net sẽ có lợi hơn vì mỗi tháng chúng ta sẽ chỉ cần nhận lương thôi theo đúng mức trong bản hợp đồng đã ký trước đó với, doanh nghiệp thôi mà không cần phải tính toán xem, tháng này mình sẽ phải trả thuế thu nhập là bao nhiêu hay sẽ phải đóng bao nhiêu cho các khoản bảo hiểm,…hay cũng sẽ không bị cảm giác bị hụt hẫng khi bị trừ các khoản thuế phí, bảo hiểm như vậy nữ

Nhưng một thực tế, mà bạn phải nhìn nhận rõ ràng rằng dù đó có là gross hay net thì mức thu nhập thực tế hàng tháng mà bạn nhận được từ doanh nghiệp cũng đều có giá trị tương đương nhau mà thôi. Nói một cách dễ hiểu hơn thì nó có nghĩa là sau khi mức lương gross đã được khấu trừ đi các khoản thuế phí như: bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, các quỹ đoàn phí, hay các khoản hưu trí tử truất,... thì mức lương thực tế bạn nhận cũng sẽ tương đương bằng với lương net.

Ngoài ra, thì mức lương trong  thỏa thuận và mức lương bạn nhận được ít khi chênh lệch nhau nhiều. Bởi lẽ, trong thực tế, đa phần các doanh nghiệp hiện nay, đặc biệt là với các doanh nghiệp tư nhân thường sẽ ký hợp đồng lao động với ứng viên theo mức lương net mà ứng viên được nhận. Lý do chính của điều này, đó là họ đánh vào tâm lý chung của người lao động là đều muốn một mức lương cụ thể, và không bị trừ bất kỳ khoản phụ phí nào.

Tuy nhiên đây cũng là điều mà bạn cần phải xem xét và lưu ý thật kỹ, bởi từ tâm lý này của người lao động, mà hiện nay có khá nhiều doanh nghiệp đã lợi dụng vào điều đó để không phải đóng hoặc đóng rất thấp những khoản phụ phí mà người lao động phải đóng theo quy định của pháp luật. Nói mọt cách khác thì đây chính là một trong những hành động trốn thuế một cách tinh vi của doanh nghiệp. Bởi có thể ở thời điểm hiện tại việc ký hợp đồng lao động dựa trên mức lương net có thể chẳng gây cho bạn những khó khăn hay phiền phức gì, thế nhưng nếu trong trường hợp, khi bạn gặp phải vấn đề như ốm đau, thai sản, thất nghiệp thì chính từ đây bạn sẽ hiểu được tầm quan trọng của lương gross là như thế nào.

Giải nghĩa một cách dễ hiểu hơn thì lương net cho bạn nhìn thấy được cái lợi trước mắt, còn lương gross lại chính là nhân tố giúp bạn có thể nhận được những lợi ích về lâu dài. Chính vì vậy khi thỏa thuận lương với doanh nghiệp bạn nhớ cân nhắc thật kỹ trước khi ký hợp đồng. Đặc biệt, để có thể bảo đảm được các quyền lợi của mình sẽ được doanh nghiệp thực hiện theo đúng những giao kèo trước đó thì một lời khuyên dành cho bạn đó là hãy nên ký hợp đồng theo mức lương gross, có thể với điều này bạn sẽ phải chấp nhận cảm giác hụt hẫng khi phải mất một khoản tiền nhất định hàng tháng nhưng bù lại, nhưng đổi lại bạn sẽ kiểm soát được những chế độ mà bản thân đang được hưởng từ doanh nghiệp là gì cũng như bảo đảm được những quyền lợi chính đáng cho bản thân.

4. Một số những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình quy đổi lương net gross mà bạn cần biết

Bên cạnh việc hiểu được về 2 hình thức lương net và gross là gì, thì bạn cũng cần phải đặc biệt quan tâm tới một số những yếu tố khác có thể tác động tới 2 loại hình lương này để có thể tính toán được mức lương chính xác của mình cũng như bảo toàn được các quyền lợi tối ưu nhất mà bản thân đáng được nhận, trong đó sẽ bao gồm các yếu tố sau:

4.1. Mức lương tối thiểu vùng

Mức lương tối thiểu vùng chính là mức lương cứng mà bạn được hưởng trong quá trình 1 tháng lao động và làm việc của mình. Tùy vào tính chất của mỗi vùng mà mức lương tối thiểu vùng cũng sẽ có những mức khác nhau. Sự khác nhau này tùy thuộc vào quy định của pháp luật.

Cụ thể mức lương tối thiểu vùng sẽ được quy định như sau:

• Đối với các doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn thuộc vùng I, mức lương tối thiểu vùng được áp dụng là 4.420.000 đồng/tháng
• Đối với các doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn thuộc vùng II, mức lương tối thiểu vùng được áp dụng là 4.392.000 đồng/tháng.
• Đối với các doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn thuộc vùng III, mức lương tối thiểu vùng được áp dụng là 43.430.000  đồng/tháng
• Đối với các doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn thuộc vùng IV, mức lương tối thiểu vùng được áp dụng là 43.070.000 đồng/tháng

Các định mức này không chỉ là căn cứ để các doanh nghiệp cũng như các đơn vị truy thu thuế có thể tính ra được về khoản thuế cá nhân mà người lao động sẽ phải đóng theo đúng quy định chung của pháp luật là bao nhiêu. Mà dựa trên những cơ sở này thì doanh nghiệp cũng sẽ có những mức tính lương gross và lương net phù hợp với đối tượng người lao động của từng vùng

4.2. Thuế thu nhập cá nhân và bảo hiểm

Đóng thuế và đóng bảo hiểm không chỉ là nghĩa vụ mà nó cũng còn là quyền lợi chung của mọi người. Việc tính thu nhập cá nhân và mức bảo hiểm bắt buộc sẽ được dựa trên cơ sở của tổng mức thu nhập cá nhân mà người lao động được nhận hàng tháng.

Điều này cũng đồng nghĩa là nếu tổng thu nhập cá nhân càng cao thì những khoản thuế cùng với các khoản bảo hiểm mà người lao động phải đóng cũng sẽ càng cao lên. Tuy nhiên, điều này cũng sẽ được tùy thuộc vào đặc điểm của từng vùng miền mà mức thuế thu nhập cá nhân và bảo hiểm phải đóng của người lao động cũng sẽ có những chế độ và quy định khác nhau

Ví dụ với người dân tộc thiểu số, họ sẽ được miễn phí bảo hiểm y tế. Áp dụng vào mức lương gross, lao động là dân tộc thiểu số, họ sẽ không phải đóng tiền bảo hiểm y tế này. Điều này kéo theo nguồn lương net của họ cũng vì thế cao hơn so với những đồng nghiệp của mình.

5. Hướng dẫn cách chuyển đổi từ lương gross sang lương net

Để chuyển đổi từ lương gross sang lương net hay từ lương net sang gross net hay có thể hiểu là mối quan hệ giữa lương gross và lương net, bạn căn cứ vào công thức như sau:

Lương GROSS = Bảo hiểm xã hội (8%) + Bảo hiểm y tế (1.5%) + Bảo hiểm thất nghiệp (1%) + thuế TNCN

Lương Net sẽ = Lương GROSS  - (Bảo hiểm xã hội (8%) + Bảo hiểm y tế  (1.5%) + Bảo hiểm thất nghiệp (1%) + Thuế TNCN)

Trong đó: Khoản thuế TNCN sẽ được xác định dựa trên công thức như sau:

• Thuế TNCN phải nộp = Thu nhập tính thuế x thuế xuất
• Thu nhập tính thuế có nghĩa là khoản thuế thu nhập cá nhân được trước khi được tính, để xác định được khoản thuê này bạn dựa vào công thức như sau

Thu nhập trước thuế = Lương Gross – (Bảo hiểm xã hội (8%) + Bảo hiểm y tế (1.5%)+ Bảo hiểm thất nghiệp (1%)) – Giảm trừ gia cảnh cá nhân ( 9 triệu đồng).

Trên đây là một số những chia sẻ về chủ đề “lương net và gross là gì” hi vọng rằng thông qua những chia sẻ trong bài đã có thể giúp bạn hiểu một cách tổng quan nhất về 2 loại hình lương này, cũng như nắm được những quy tắc chuyển đổi của 2 loại hình lương này để có thể dễ dàng xác định được mức lương chính xác nhất. Chúc các bạn áp dụng thành công các kiến thức được chia sẻ trong bài nhé.